Prof. Erkan Rehber’in

Sözleşmeli Tarım

kitabı çıktı

 

 

 

 

Prof. Dr. Erkan Rehber’in Sözleşmeli Tarım – Teori ve Uygulama kitabı Ekin yayınları tarafından bastırılarak piyasaya sürüldü. Şubat 2016 tarihinde basılan kitap www.ekinyayinevi.com’dan  sipariş edilebilir.

 

Prof. Rehber kitabın önsözünde sözleşmeli tarım konusunda yurt dışında ve yurt içinde yaptığı çalışmalar ve araştırmalara atıfta bulunarak, Türkiye’de akademik ve uygulama alanlarında bu konuya yeterince önem verilmediğinin altını çizmektedir.

 

Erkan Rehber’in kitabı, giriş’ten sonra sırası ile şu 4 bölümden oluşuyor:

 

1. Sözleşmeli tarımın teorik temeli
2. Uygulamada sözleşmeli tarım
3. Sözleşmeli tarımın sorunları ve pazarlık
4. Değerlendirme ve öneriler. 

 

Sözleşmeli Tarımın Teorik Temeli bölümünde kooperatif yaklaşım üzerinde de duran Rehber (s. 28), kitapta sözü edilen kooperatif modeli ile üreticilerin kendileri ile sözleşmeli ilişki içinde olan sanayici-tüccarların bir işbirliği anlayışı içinde davranmalarının kastedildiğini belirterek, içinde çiftçi örgütleri olarak kooperatiflerin de yer aldığı bir sözleşmeli tarım modeli ortaya koymaktadır. Bu modelin başarısı için de Rehber şunları söylemektedir:

 

“Sözleşmeli tarım uygulamalarının başarılı olabilmesi için sözleşmenin çok paydaşlı olma özelliği nedeniyle, sadece üretici ve sanayici arasında değil, aynı zamanda devlet, özel ve kamu kredi örgütleri, ulusal ve uluslararası yardım kuruluşları, ulusal yayım sistemi, yükseköğretim ve araştırma kurumları arasında da yakın bir işbirliği ve bilgi-alış-verişi gereklidir.”

 

Erkan Rehber, Uygulamada Sözleşmeli Tarım bölümünde gelişmiş ülkelerde ve gelişmekte olan ülkelerde sözleşmeli tarım uygulamalarından örnekler vermekte, ülkemizdeki sözleşmeli tarım uygulamalarına da değinerek, incelenen bölgelerde üretici ve sanayici açısından sözleşmeli tarımın nasıl uygulandığını açıklamakta, kasaplık piliç sektörü ve şeker pancarı işlenmesini örnek olarak ele almaktadır.

 

Rehber’in kitabının kooperatifçiler açısından oldukça ilgi çekeceğini umduğumuz bir alt bölümü de pazarlık kooperatifleri (s. 181-186) ile ilgili. Yazar, pazarlık kooperatiflerini, fonksiyonlarını dikkate alarak üç gruba ayırmaktadır:

 

*  Birinci grup, üyelerin (ortakların) satış koşullarını ve fiyat düzeyini (en düşük fiyat) belirleyen kooperatiflerdir.

*  İkinci grup pazarlık kooperatifleri ise, birinci grubun fonksiyonlarını yerine getirme yanında, ortak ürünlerinin satışında ve sözleşmelerin yapılmasında daha aktif rol oynarlar.

*  Üçüncü tip kooperatifler, satış ve sözleşmelerde çok etkin olma yanında, üreticinin pazarlık gücünü artırma ve arzı kontrol amacıyla depolamadan başlayıp, ürün işlemeye kadar farklı fonksiyonları da belirli bir ölçeğe kadar yerine getiren kooperatiflerdir. (Yazar burada, ölçek konusunun önemli olduğunu vurgulayarak, “kooperatif ortak ürünlerinin önemli bir bölümünü veya tamamını işlerse, bu pazarlık kooperatifi değil, tarım satış veya tarımsal pazarlama kooperatifi olacaktır” demektedir).

 

Yazar, kitabının değerlendirme ve öneriler başlıklı son bölümünde ise çok önemli konulara değinmekte ve kitabı şu cümle ile sonlandırmaktadır:

 

“Ayrıca, sözleşmeli tarımın avantajlarından yararlanmak için, küçük üreticinin sömürülmesi ve istismarı, doğal kaynakların yerli ve yabancı firma ve çokuluslu devler tarafından sömürülmesini önleyecek, ortadan kaldıracak önlemlerin de mutlaka alınması gerektiğinin altını çizmek gerekir.”

 

Kitabın sonuna eklenen ve 30 sayfadan oluşan kaynak dizini, yazarın bu kitabı hazırlamak için çok ciddi bir araştırma yaptığını göstermektedir.

 

Prof. Dr. Erkan Rehber’i bu önemli çalışmasından dolayı kutlarız.

 

(27.04.2016, H. Polat)