Milli Birlik Heyeti Kanada’daki

Uluslararası Kooperatifler Zirvesi’ne Katıldı.

 

 

 

 

Türkiye Milli Kooperatifler Birliği heyeti, 5-9 Ekim 2014 tarihleri arasında Kanada’nın Quebec kentinde yapılan Uluslararası Kooperatifler Zirvesi’ne katıldı. Heyete, Genel Başkan Muammer Niksarlı başkanlık etti. Uluslararası İlişkiler Koordinatörü Hüseyin Polat da Genel Başkana eşlik etti.

 

Zirvede hazır bulunan diğer Türk delegasyonu ise, TÜRKKONUT Genel Başkan Yardımcısı ve TÜRKİYE KOOP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Abidinoğlu, OR-KOOP Genel Başkanı Cafer Yüksel ve Danışmanı Ünal Örnek, TÜRKKENT Genel Başkanı H. Mehmet Aksoy ve Genel Müdür Serpil Aydoğuş ve Türk Kooperatifçilik Kurumu Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nail Öztaş idi.

 

Kooperatifçilik araştırmaları sempozyumu

Quebec zirvesi öncesi hazırlık çalıştaylarının ilkini 5 Ekim tarihinde yapılan kooperatifçilik araştırmaları sempozyumu teşkil etti. Hüseyin Polat’ın “Türkiye’de Kırsal ve Kentsel İstihdam Yaratmada Kooperatifler” konulu araştırması ile katıldığı sempozyumda 5 gruba ayrılmış toplam 65 bildiri sunuldu. Genel Başkan Niksarlı da sempozyuma katılarak ICA Bilim Kurulu Üyeleri ve ILO temsilcileri ile tanıştı ve Türkiye’de sendika-kooperatif işbirliği konusunda üyelere bilgi verdi. Polat araştırmasında kırsal kesimden üç (ORKOOP, PANKOBİRLİK ve FİSKOBİRLİK), kentsel kesimden de iki (TÜRKKONUT ve TÜRKKENT) kooperatif seçerek bunların istihdam yaratmada oynadıkları rolü inceledi. Polat’ın araştırması, Zirveye sunulan bildirilerin yayınlanacağı kitapta yer alacak.

 

ICA Küresel Genel Kurulu

Niksarlı ve Polat aynı gün akşam yapılan ICA Genel Kuruluna katılarak boş bulunan Yönetim Kurulu Üyeliği için yapılan seçimde oy kullandılar. Yönetim Kurulu Üyeliğini TÜRKİYE KOOP’un da oy verdiği Hindistan Gübre Kooperatifleri temsilcisi Mr. Yadav kazandı. Genel Kurul ayrıca eski denetim firmasının raporunu onaylayarak Belçika kökenli yeni bir denetin firması belirledi ve denetim kurulu için seçim yaptı. Toplantı sırasında Niksarlı ICA Başkanı Pauline Green ve Genel Müdür Charles Gould ile kısa bir görüşme yaptı.

 

ICA Konut’un çalıştayı: Konut Kooperatifleri için Yasal Çerçeve

Niksarlı ve Polat, 6 Ekim’de yapılan ICA Konut’un çalıştayına katıldılar. Abidinoğlu ve Aksoy’un da hazır bulunduğu çalıştayda çeşitli ülkelerdeki konut kooperatifleri politikaları ve yasal çerçeve tartışıldı. Bunlar arasında Almanya, Çek Cumhuriyeti, Norveç, İsveç ve ABD konut kooperatifleri hakkında sunumlar yapıldı. Türk heyeti bu sunumlara çeşitli sorularla ve Türkiye’deki duruma ilişkin kısa açıklamalarla katkıda bulundu.

 

Çin Heyeti ile görüşme

Aynı gün, Niksarlı, Abidinoğlu ve Polat, Çin Tedarik ve Pazarlama Kooperatifleri Milli Federasyonu Uluslararası İlişkiler Müdürü Zhang Wangshu ile Çin’e yapılacak iş seyahatinin ayrıntıları üzerine bir görüşme yapıldı. İlk görüşme Nisan ayında Brüksel’de yapılmış, Polat’ın Çin seyahati sırasında da konunun taraflarca sonuçlandırılması istenilmişti. Bu ikinci görüşmede Türkiye’den hangi kooperatiflerin hangi ürünleri pazarlamak üzere Çin’e gidecekleri, hangi ürünlerin alınabileceği, nerede ve kaç gün kalınabileceği ve seyahatin muhtemel tarihi üzerinde ilke olarak mutabık kalındı. Ayrıca, bu karşılıklı mal alış-verişinin sürdürülebilir kılınmasını sağlamak ve ilkelerini ve tarafların yükümlülüklerini belirlemek amacıyla TÜRKİYE KOOP ile China-Coop arasında bir çerçeve/iyi niyet memorandumu yapılması konusunda mutabakata varıldı. Taslak memorandum TÜRKİYE KOOP tarafından hazırlanarak China-Coop’a gönderilecek, ayrıca Türk makamlarına da bilgi verilecek.

 

Zirvenin resmi açılışı ve açılış sunumu

Aynı gün saat 17.30’da zirvenin resmi açılışı yapıldı. Açılışta şu kişiler konuşma yaptılar:

-          Bayan Monique Leroux, Kanada Desjardins Kooperatifler Grubunun Başkanı ve CEO’su, Zirvenin eş-ev sahibi,

-          Dame Pauline Green, Uluslararası Kooperatifler Birliği ICA Başkanı ve Zirvenin eş-ev sahibi,

-          Bay Regis Labeaume, Quebec Kenti Belediye Başkanı (temsilcisi),

-          Bay Denis Lebel, Kanada Hükümeti Altyapı, Toplumlar ve Hükümetler arası İlişkiler Bakanı

-          Bay Philippe Couillard, Quebec Hükümeti Başbakanı

 

Açılış törenini müteakip, zirvenin açılış sunumu Prof Peter Diamandis tarafından yapıldı. Prof Diamandis, ABD’de XPRIZE Vakfı’nın kurucusu ve CEO’su, aynı zamanda da

“Bolluk Gelecek düşündüğünüzden de daha iyi olacak” kitabının yazarı. İlginç konuşmasında Diamandis kooperatiflerin geleceğe ilişkin beklentileri ve geleceği hazırlamaktaki rolleri üzerinde çeşitli varsayımlar üzerinde durdu.

 

EXPO-Serginin açılışı

Resmi açılıştan sonra kokteyl eşliğinde Madam Leroux ve Dame Pauline birlikte expo’nun açılışını yaptılar. TÜRKİYE KOOP’ un maddi destek sağladığı ICA standında 2015 Antalya Kongresi’ne ilişkin dokümanlar dağıtıldı. Ayrıca TÜRKİYE KOOP’ un gönderdiği Türkiye ve Antalya’ya ilişkin kısa filmler sürekli bant halinde iki ekrandan yayınlandı. Antalya ve Türkiye broşür ve afişleri de stantta yer aldı. Stantta ayrıca TÜRKİYE KOOP’ un logosuna da yer verildi. Niksarlı’nın sık sık ziyaret edip görsel çıktıları kontrol ettiği standı Türk delegasyonu ile birlikte yüzlerce kişi ziyaret etti.

 

Kooperatifler ve İstihdam: Geleceğin olanakları

7 Ekim günü öğleden sonra Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Genel Direktör Yardımcısı Sandra Polaski’nin yaptığı çerçeve konuşma ile başlayan oturuma, Kooperatifler ve İstihdam konulu küresel raporun sunumu ile devam edildi. CICOPA Genel Genel Sekreteri Bruno Roelants’ın ekibi ile birlikte hazırlayıp sunduğu raporda kooperatiflerin küresel düzeyde tam ve geçici statüde 250 milyon istihdam yarattıkları, bunun 223.6 Milyonunun tarımsal kooperatifler tarafından kendi hesabına çalışan kooperatif ortakları olduğu belirtildi. 26,4 Milyon kişinin de kooperatif ofislerinde istihdam edildikleri araştırma sonucu olarak ortaya çıktı. Rapora göre, kooperatiflerin yarattığı istihdam, dünya çalışan nüfusunun % 12’sine tekabül ediyor. Bu önemli tespitler, bugüne kadar kooperatifler ve istihdam konusunda bilinen rakamları da bir ölçüde düzeltmiş bulunuyor. Zira ILO kayıtlarına göre kooperatiflerin küresel düzeyde 100 milyon istihdam yarattıkları ifade edilmekteydi. Artık bu rakam 250 Milyon olarak telaffuz edilecek.

 

İstihdam ve Verimlilik Artışı

Bruno Roelants’ın araştırma sonuçlarını sunmasından sonra düzenlenen panelde kooperatiflerin yarattığı istihdamın verimlilik artışına etkisi üzerinde duruldu. ABD Ulusal Kooperatif İşletmeler Birliği (NCBA CLUSA) Başkanı ve CEO’su Michael Beall’ınn başkanlık yaptığı panele şu konuşmacılar katıldı:

-          Hugues Sibille, Fransız Kredi Kooperatifleri Başkan Yard.

-          Giovanni Monti, İtalya Legacoop Emilia Romagna BaşkanıDario Foschini, CEO, CMC Italya

-          Louis Roquet, Quebec Investissement Başkanı

-          Sandra Polaski, ILOI Genel Md. Yardımcısı Cenevre

-          Paul Macmillan, Küresel Kamu Sektörü Deloitte, Kanada

-          Bruno Roelans, CICOPA (ICA Sektörel Organizasyonu) Genel Sek.

 

Avustralyalı B20 Üyesi Dr. Andrew Crane ile görüşme: Türk kooperatifleri 2015 yılında B20’de temsil edilmeli

G20 ülkelerinin şirket temsilcilerinin oluşturduğu B20 (Business 20) lobi grubuna ilk kez kooperatifleri temsilen bir kişi seçildi. Avustralya Kooperatifleri CEO’su ve ICA Küresel Yönetim Kurulu Üyesi Dr Andrew Crane ile başlayan bu gelişmenin devam etmesi bakımından ICA, gelecek yıl G20 Başkanlığının Türkiye’ye geçmesi nedeni ile Türkiye Milli Kooperatifler Birliği’nin öncülüğünde Türk kooperatiflerinin de B20’de temsil edilmelerini istiyor.  Bu amaçla, 7 Ekim günü Türk Heyetinden Niksarlı Abidinoğlu ve Polat, Avustralya B20 üyesi Dr. Crane ve yardımcısı ile bir araya geldi. Toplantıda ICA Genel Müdürünü ICA Politika Direktörü Rodrigo Gouveia temsil etti.

 

Yapılan görüşme sonunda, Aralık ayına kadar Türk Hükümeti ile temas kurularak belirlenecek bir kooperatif liderinin (işletmeci /girişimci olması tercih nedeni) B20’ye dahil edilmesi için görüşmelerde bulunulacak. Hem Andrew Crane, hem de ICA bu süreçte deneyimlerine dayanarak Milli Kooperatifler Birliği’ne yardımcı olacaklar.

 

Sürdürülebilir Kalkınma – Küresel Sorun: Prof. Jeffrey Sachs’ın sunumu

8 Ekim günü oturumları, Prof Jeffrey Sachs’ın ilgi ile izlenen sunumu ile başladı. Prof Sachs, ABD Columbia Üniversitesi Yeryüzü Enstitüsü Direktörü, aynı zamanda da BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon’un Milenyum Projesi kapsamında danışmanı. (Sachs ayrıca, Yoksulluğun Sonu (2005), Medeniyetin Bedeli (2011) ve Dünyayı harekete geçirme: JFK’nın Barış Arayışı gibi dünyaca ünlü kitapların da yazarı. Time Dergisi tarafından 2004 ve 2005 yıllarında iki kez dünyayı en çok etkileyen insanlar listesine girdi).

 

Prof Sachs’a göre, sürdürülebilir kalkınmaya ulaşmak için ekonomik gelişmeyi sosyal katılımcılık ve küresel çevre sürdürülebilirliği ile birleştirecek bir yol bulmamız gerekiyor. Sorunun ciddiyetini Sachs şöyle izah etti:

“Bugün, daha önce hiç karşılaşmadığımız farklı küresel sorunlarla karşı karşıya bulunuyoruz. Ve toplumun bu hızda evrilmesi durumunda, önümüzdeki dönemde bu sorunların daha fazlası ile karşılaşmamız bekleniyor. Bu savaşta kooperatifler farklı yaklaşımları nedeni ile yer alarak dünyanın geleceğine olumlu katkılarda bulunabilirler.”

 

Tarımın geleceği: Kırsal işletmecinin doğuşu

Hollanda Rabobank Yönetim Kurulu Üyesi Berry Marttin’in sunduğu bu araştırmada kırsal alanda kurulmuş birim kooperatiflerin amatör çiftçi örgütleri olmaktan çıkıp kırsal işletmeler haline gelmesinde tarımsal kredinin ve teknik destek hizmetlerinin nasıl kullanılması gerektiğini örneklerle anlattı. Rabobank’ın yerel üreticilerin bankası olarak bu konuda pek çok ülkeye yardımcı ve destek olduğunu anlatan Marttin, tarımın geleceğinin kırsal üreticilerin kırsal işletmecilere dönüşmesi ile belirleneceğini söyledi. Marttin’in sunumundan sonra düzenlenen panele katılan Fransız, ABD, İngiltere ve Kanada kooperatiflerinin temsilcileri tarımın geleceğinde kooperatiflerin sağlayacağı teknik desteğin yanında inovasyonun da önemli olduğunu belirttiler.

 

Yerel Kalkınma için Kolektif Çözümler

8 Ekim’deki bir diğer forum, yerel kalkınmaya kolektif çözüm arayışları üzerine idi. Küresel sorunların çözümünde uluslararası çabaların yeterli olmadığı, bunun yerel düzeyde kişiler ve kurumların kolektif çözüm üretmeleri ile desteklenmesi gerektiğinin vurgulandığı panele, ABD Ulusal Kırsal Elektrik Kooperatifleri Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Martin Lowery, Kanada Desjardins Grup Başkan Yardımcısı Guy Cormier, İsveç’den Koop Medya Başkanı Bayan Anna Maris, Kanada Winnipeg Üniversitesinden Bayan Claudi Sanchez ve Vietnam Halk Kredi Birliklerinden Tran Quang Khanh katıldılar. Kooperatifler ve mütüellerin birlikte yerel çözümler aramalarının önemine değinilen panelde şu sorulara da yanıtlar arandı: Günümüz ekonomik sorunlarının çözümünde kooperatifler ve mütüeller nasıl bir rol oynayabilirler? Kooperatifler için Pazar olanakları nelerdir? En iyi yerel olanaklar nelerdir? Kooperatifler hangi becerilere sahip olmalıdırlar? Nasıl yerel kalkınmanın lideri olabilirler?

 

Gelişen ekonomilerde kooperatifler ve mütüeller: İş olanakları ve yeni pazarlar

Zirvenin son günü olan 9 Ekim’in ilk oturumu olan ve ORKOOP Genel Başkanı Cafer Yüksel’in de panelist olarak katıldığı bu forumun oturum başkanlığını Desjardins Grup’un Uluslararası Kalkınma kolu Başkanı Bayan Anne Gaboury yaptı. Arjantin, Kırgızistan, Hindistan ve Kanadalı panelistlerin yer aldığı oturumda inovasyonun yerel düzeyde kooperatifler tarafından nasıl algılandığı ve uygulandığına ilişkin sorulara yanıtlar arandı. Farklı uygulamalardan örnekler verilen oturumun sonunda, kooperatiflerin yeni pazarlarda etkili olabilmeleri ve yeni ürün türleri geliştirebilmeleri ve nihayet sürdürülebilir olmaları için inovasyonun önemine dikkat çekildi.

 

Kooperatif Onyılı için Strateji Belgesi

9 Ekimin ikinci oturumu Blueprint/Strateji ile ilgiliydi. ICA’nın 2012 yılında hazırlattığı Strateji Belgesinin uygulamasına dönük sonuçların değerlendirildiği forumu İngiliz Yazar ve Sosyal Politika Uzmanı Cliff Mills yönetti. Kanada, Belçika, Fransa ve ABD’den kooperatifçilerin katıldığı forumda Strateji Belgesinin belirlediği 5 temel konuda (kimlik, sürdürülebilirlik, katılımcılık, sermaye ve yasal çerçeve) neler yapıldığı ve bu Zirveye sunulan araştırma raporları ve bulgularının 2020’ye kadar geçecek sürede ne ölçüde stratejinin uygulanmasına katkıda bulunabilecekleri irdelendi.

 

Farklı yörelerde kooperatif gelişmelerden dersler

Öğleden sonraki bu ilk panele Kanada CEO’ların Konsey Başkanı John Manley başkanlık etti. Panelde ABD’li Kongre Üyesi ve kooperatiflerle ilgili yasal düzenlemelere öncelik eden Chaka Fattah’ın bulunması planlanmıştı ancak Fattah katılamadı.  Fas Sosyal ekonomi Bakanı da katılamadı ve yerine temsilci gönderdi. Zimbabwe’den KOBİ ve Kooperatifler Bakanının katıldığı oturumda kooperatifler ve yerel kalkınma konularında farklı uygulamalardan örnekler verildi.

 

Birleşmiş Milletler’in Kooperatiflere ilişkin Küresel Sayımı

Kapanıştan önceki bu son oturumda, Birleşmiş Milletler’in bir danışmanlık kuruluşu olan Dave Grace’e yaptırdığı araştırma sonuçları bu kuruluşun başkanı Dave Grace tarafından sunuldu. Kooperatiflerin ekonomik ve sosyal etkileri, sayısal ve mali güçleri konularının irdelendiği araştırmanın hazırlanmasında ILO ve ICA kaynaklarından ve diğer BM örgütlerinin çalışmalarından yararlanıldığı açıklanarak, çalışmanın, bu uzman kuruluşların faaliyetlerini desteklemek amacıyla kullanılacağı ifade edildi. Kanadalı Stephan Bureau’nun koordinatörlüğünde yapılan panelde de 7 konuşmacı araştırma sonuçlarına ilişkin görüşlerini ve katkılarını dile getirdiler.

 

Zirvenin kapanışı ve sonuç bildirgesi

Uluslararası Kooperatifler Zirvesi, 9 Ekim günü saat 17.00’de Zirve organizatör kuruluşları Desjardins ve ICA temsilcileri Bayan Monique Leroux ile Dame Pauline Green tarafından yapılan konuşmalarla sona erdi. Kapanış konuşmalarında taslak sonuç bildirgesine atıfta bulunuldu.

 

Sonuç bildirgesi özetle şu konulara yer verdi;

 

Kooperatifler yerelde direncin, küreselde gücün temsilcileri:

Bunun kanıtı olarak şunlar gösterilebilir:

-          2.6 milyon kooperatif ve mütüel

-          1 milyar ortak (müşteri)

-          250 milyon istihdam

-          G20’deki toplam istihdamın ’si

-          3 Trilyon Dolar yıllık ciro

 

Sonuç 1: Daha etkili kooperatiflere gereksinmemiz var.

Sonuç 2: Daha güçlü ve inovatif/yaratıcı kooperatiflere ihtiyacımız var, ortaklarının ve toplumun gereksinmelerini daha iyi karşılayabilmek için.

Sonuç 3: Kooperatiflerin gıda güvenliğine katkıda bulunmalarına ihtiyacımız var

Sonuç 4: Kooperatifler, istihdam yaratmadaki öncü rollerini sürdürmeye devam etmelidirler

Sonuç 5: Kooperatifler sağlık ve bakım hizmetlerine ulaşımı iyileştirmek için gösterdikleri çabalarını artırmalıdır.

 

Kalıcı bir eylem olarak kooperatifler: Kooperatif Onyılı için Strateji Belgesi’ni destekler mahiyette yukarda sıralanan beş temel sonuçla Zirveye katılanlar, kooperatif modelinin gücünü göstermekte ve kooperatif işletmelerin daha da güçlenmesi ve geliştirilmesi için çağrıda bulunmaktadırlar.

 

Kooperatifler, yerel ekonominin kurucuları ve daha dayanıklı, katılımcı ve insan-ölçekli küresel ekonominin yönlendiricileri olarak her yerde refahın devam etmesine tartışmasız katkıda bulunmaya devam etmektedirler.

 

Sonuç bildirgesi katılanlar adına Monique Leroux ve Pauline Green tarafından imzalanmış olarak katılımcılara dağıtıldı ve Zirve muhteşem gösteriler eşliğinde sunulan gala yemeği ile sona erdi.